بهترین روش اطفای حریق گازها چیست؟

مواد سوختنی انواع مختلفی دارند و مهار آتش سوزی آن ها به شیوه های متفاوت انجام می گیرد. گازها از جمله سوختنی هایی هستند که مانند سایر مواد، فاکتور اکسیژن و حرارت برای آتش گرفتن آن ها لازم است. مهار آتش سوزی نیز در صورت حذف یکی از موارد سه گانه اتفاق می افتد. ما در این مقاله قصد داریم بهترین روش اطفای حریق با استفاده از تجهیزات آتش نشانی را در گازها مورد بررسی قرار دهیم. پس تا پایان مطلب همراه ما باشید.

ویژگی آتش سوزی گازها

آتش سوزی بر اساس نوع ماده سوختنی دارای چندین گروه بندی است. سوختن گازها در کلاس C گروه بندی قرار دارد. گازهایی مانند بوتان، اتان، متان، پروپان و هر گونه گاز طبیعی یا LPG دیگر در این دسته بندی جای می گیرند. زمانی که گازهای شروع به سوختن می کنند با سرعت بالایی شعله کشیده و هرگونه ماده سوختنی اطراف خود را با حریق تماس می دهند و آن ها را می سوزانند. سوختن گازها متفاوت از جامدات و مایعات بوده و خصوصیات ویژه ای دارد.

برای مثال سرعت آتش گرفتن گازها نسبت به سایر مواد سوختنی بسیار بالاتر است. گازها خطر انفجار ناگهانی را در پی دارند و زیان حاصل از آن می تواند بیشتر از سوختن مواد دیگر باشد. اطفای حریق حاصل از گازها اگر به شیوه اصولی و با مواد مخصوص انجام نشود خطرات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت و ممکن است باعث شدت گرفتن آتش سوزی شود. بنابراین باید برای خاموش کردن آتش سوزی گازی از بهترین و موثرترین روش ها استفاده کرد.

بهترین روش اطفای حریق گازها (آتش سوزی کلاس C)

برای خاموش کردن هر نوع کلاس آتش سوزی باید یکی از 3 فاکتور حرارت، اکسیژن یا سوختنی را حذف کرد. به این ترتیب هر روشی که بتواند از این طریق جلوی زبانه کشیدن آتش را بگیرد یک روش کارآمد و مفید است.

مسدود کردن مسیرهای خروج گاز

همانطور که گفتیم گازها، پخش پذیری بالایی دارند و با سرعت زیادی در فضا منتشر می شوند. این امر احتمال انفجار را بالا میبرد و در ابتدا لازم است منبع انتشار گاز مسدود شود. به این ترتیب یکی از اضلاع مثلث آتش حذف شده و حریق خاموش می گردد. اما در شرایطی که نتوان از این روش برای خاموشی استفاده کرد بهترین انتخاب کپسول های دارای پودر و کربن دی اکسید هستند.

کپسول هالوژنه

کپسول های هالوژنه نوعی از لوازم خاموش کننده آتش سوزی کلاس C می باشند. در این کپسول ها موادی به شکل مایع فشرده وجود دارند که پس از تماس با آتش واکنش شیمیایی ایجاد کرده و از این طریق باعث خاموشی حریق می شوند. این کپسول ها رسانای جریان برق نیستند به همین دلیل در آتش سوزی های حاصل از جریان الکتریسیته استفاده می شوند. ویژگی سمی بودن گازهای هالوژنه سبب شده است که کمتر از سایر خاموش کننده ها به کار روند. این گاز در تماس به جامدات اثری از خود باقی نمیگذارد و خوردگی ایجاد نمی کند. به عبارت دیگر اثرات حاصل از گاز هالوژن سریعا از بین می رود. یکی از مضرات این گاز آسیب رساندن به محیط زیست است. چرا که برای لایه اوزون خطرناک بوده و به طبیعت آسیب میزند. امروزه گازهای دیگری را جایگزین کپسول های هالوژنه کرده اند.

سیستم FM200

سیستم اطفا حریق FM200 رایج ترین روش برای خاموش کردن آتش سوزی های کلاس C است. مواد موجود در این کپسول می تواند از طریق خفه کردن، خنک کردن و اثرگذاری بر واکنش های زنجیره ای منجر به خاموشی آتش شوند. FM200 یک ترکیب گازی بی رنگ است که تحت فشار قرار می گیرد و در کپسول به صورت گاز فشرده ذخیره می شود. هنگام خروج این ماده از کپسول آتش نشانی، گازی بی رنگ وارد محیط می شود و چیزی از آن در محیط باقی نمی ماند. غلظت گاز FM200 هفت درصد است و نسبت به سایر خاموش کنندگان آتش با سرعت و قدرت بیشتری موجب اطفای حریق می گردد. از این گاز در کلاس آتش سوزی A  و B نیز استفاده می شود.

راهکارهای پیشگیری از آتش سوزی گازها

آتش سوزی هایی که بر اثر انفجار یا نشت گاز رخ می دهد نسبت به انواع دیگر آتش سوزی خطرناک تر بوده و زیان بیشتری به وجود می آورند. برای پیشگیری از این آتش سوزی ها لازم است به چند نکته توجه داشته باشید. سیستم هایی که گاز در آن ها ذخیره شده یا از آن عبور می کند به صورت دوره ای بررسی شود تا در صورت وجود مشکل یا نشتی اقدامات لازم انجام گیرد. نصب سیستم های اعلام حریق پیشرفته به میزان قابل توجهی به کاهش زیان های حاصل از این نوع آتش سوزی کمک می کند.

عمده آتش سوزی هایی که در کلاس C قرار دارند با جرقه ای از برق آغاز می شوند. بنابراین بررسی تجهیزات الکترونیکی مراکزی که در مجاورت منابع نگهدارنده گاز قرار می گیرند باید به صورت دوره ای انجام شود.

نکات ایمنی مربوط به محل آلوده به نشت گازها

اگر پس از ورود به یک محیط بسته، گاز نشتی داشت جریان گاز را به صورت سراسری قطع کنید. از آنجایی که جرقه برق ممکن است حادثه انفجار گاز تجمع یافته را به وجود آورد در ابتدای کار برق محوطه را نیز قطع کنید. به هیچ عنوان در زمان ورود به فضایی که گاز در آن انتشار یافته لباس های پشمی و نایلونی به تن نداشته باشید. کوچک ترین جرقه از این نوع لباس ها می تواند انفجار بزرگی را رقم بزند بنابراین پیش از ورود لباس ها را در بیاورید.

برای اینکه تحت تاثیر گاز انتشار یافته قرار نگیرید با یک پارچه دهان و بینی را کامل بپوشانید. اگر قصد استفاده از چراغ قوه دارید حتما پیش از ورود روشن کنید و تا زمانی که در فضای حاوی گاز قرار دارید آن را خاموش نکنید. پس از بستن شیر گاز و جلوگیری از ورود آن به محیط سریعا در و پنجره ها را با استفاده از پارچه ای مرطوب باز کنید و اجازه دهید گاز از فضا خارج شود.

حال اگر با آتش سوزی ناشی از انتشار گازها مواجه شدید، بهترین روش سیستم اطفای گازی این است که ابتدا شیرهای اصلی و سراسری گاز را بسته و سپس تجهیزات اطفای حریق مخصوص را مورد استفاده قرار دهید.